قالب لغزان – قسمت دوم
اجزاي تشكيل دهنده قالب لغزان

جندي پيش مطلبي را تحت عنوان انواع قالب لغزان كه در واقع قسمت اول اين مجموعه بود را تقديم داشتم . در ادامه اين مبحث در اين قسمت پس از درج مقدمه اي ، اجزاي تشكيل دهنده سيستمهاي قالب لغزان را ارائه مي نمايم .
مقدمه :
امروزه براي ساخت سازه هاي بلند نظير سيلوها ، برجهاي مخابراتي ، برجهاي توليد مالت ، برجهاي مراقبت فرودگاهها ، برجهاي خنك كننده ، دودكشها ، هسته هاي برشي ساختمان هاي بلند مرتبه ، تونلها ، كانال هاي آب و .... كه اجراي آنها در گذشته نياز به عمليات قالب بندي و داربست بندي بسيار حجيمي در اطراف سازه ها داشت ، از سيستمهاي قالب لغزان ، استفاده مي شود . با استفاده از اين سيستم ها ، بسياري از داربست بندي هاي اطراف سازه حذف شده و سرعت اجرا و نماي بهتر پروژه افزايش مي يابد .
در اجراي سازه هاي عظيم ، علاوه بر مسائل مختلفي كه در محاسبات و طراحي آن ها مطرح است ، تكنولوژي ساخت نيز مسئله مهمي است كه مي تواند بر تمام پروژه تاثيرات زيادي داشته باشد . سازه هاي بتن آرمه نيز از اين مساله مستثني نيستند .
در ساليان متمادي روشهاي جديد و موثري براي تسهيل در قالب بندي بتن بوجود آمده است ، يكي از اين روشها استفاده از قالب هاي لغزنده است كه بيشتر براي اجراي سازه هاي مرتفع مورد استفاده قرار مي گيرند . تجربه نشان داده است كه استفاده از قالب لغزنده ، موثرترين روش اجرايي سازه هاي بتني مرتفع با مقطع و ضخامت دايره ثابت و متغير ، همانند برجهاي تلويزيوني ( برج ميلاد ) سيلوهاي ذخيره اي ، برجهاي توليد مالت و برجهاي خنك كن و امثالهم مي باشد .
همانطور كه در مطلب گذشته يا فسمت اول اين مجموعه شرح دادم ، اين قالب ها در دو نوع افقي و عمودي وجود دارند . نوع عمودي آن همانگونه كه توضيح داده شد در سازه هاي بلند ارتفاعي و نوع افقي آن بيشتر در اجراي تونل ها ، بستر راهها ، كانال هاي آب و امثالهم مورد استفاده قرار مي گيرند .
سيستم قالب لغزان ، براي اولين بار در آمريكا ابداع شد و سپس به اروپا راه يافت . هدايت ، راهبري و كنترل قالب لغزان نيازمند بررسي هاي زيادي از جمله تعيين سرعت حركت قالبها ، تعداد و ابعاد بازشوها ، جلوگيري از انبساط بيش از حد بتن ، بخصوص در سازه هايي كه يكپارچگي كامل را به معني اخص كلمه ، انتظار دارند ( مانند برجهاي توليد مالت ) و جلوگيري از يخ زدن بتن در زمستان است . هريك از مواردي كه بدان اشاره شد در كيفيت نهايي كار تاثير بسزايي دارد .
با استفاده از سيستمهاي قالب لغزان ، سرعت اجراي كار بسيار بالاست و براي ساختمانهاي بلند تر از 20 متر كاملاً مقرون بصرفه است . چنانچه در اين سيستمها مديريت راهبردي قالب لغزان ، بنحو شايسته انجام شود ، سازه اجرا شده كاملاً يكپارچه و عاري از وجود هرگونه درز افقي و عمودي خواهد بود . اين موضوع بخصوص براي سازه هايي كه براي توليد و نگهداري مواد غذايي مورد استفاده قرار مي گيرند ، بسيار حائز اهميت است . بطور مثال در يك برج مالت سازي ، پروسه توليد مالت بصورتي است كه در اين سازه كه معمولاً چند طبقه است ، نوسانات دمايي متناوبي را سازه در هنگام بهره برداري شاهد خواهد بود و وجود هرگونه درز اجرايي باعث مي شود كه محلي براي رويش انواع كفك ها و قارچها و ..... باشد ، اين در حالي است كه تمام آنچه در پروسه توليد مالت حاصل مي شود ، مورد مصرف خوراكي و عذايي است .
اجزاي اصلي يك قالب لغزان شامل قسمتهاي زير است :




1- ديواره هاي قالب 2- طوقه ها 3- سكوي كار 4- جك هاي هيدروليكي
1- ديواره هاي قالب :
ديواره هاي قالب بايد به اندازه كافي محكم و مقاوم باشند . جنس اين ديواره ها ممكن است چوبي يا فلزي باشد .
بطور كلي قالب هاي فلزي چه در سيستم لغزنده يا معمولي ، به مراتب سنگين تر از قالب هاي چوبي هستند ، ولي استحكام بيشتري داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بيشتر است . تعميرات يا تغييرات احتمالي قالب هاي فلزي نيز نسبت به قالب هاي چوبي دشوارتر است و در عوض تميز كردن آنها آسان تر و نماي بتن پس از باز كردن قالب صاف تر و اصطلاحاً اكسپوز است .
ديواره هاي قالب خود نيز از سه قسمت تشكيل شده اند :
الف – يوغ ها
يوغ ها دو وظيفه اصلي دارند :
الف – 1 - جلوگيري از باز شدن قالب ها در اثر فشارهاي جانبي بتن
الف – 2 – انتقال بار و فشار ناشي از وزن بتن تازه به جك ها
ب – پشت بندهاي افقي يا كمركش ها
پشت بندها براي تقويت مقاومت خمشي بدنه قالب بكار مي روند و وظيفه آنها انتقال بار به يوغ ها ست . بدليل اينكه سكوي نازك كاري ، عرشه اجرايي و سكوي طره اي به پشت بند هاي افقي متصل است ، اتصال پشت بند به يوغ بايد قادر به تحمل اين بارهاي وارده باشد .
ج - قالب بدنه
قالب بدنه مي تواند از پانل هاي فلزي يا پانل هاي چند لايه چوبي و يا از الوار چوبي ساخته شود . اين قالب بدنه ها مستقيماً به پشت بند هاي افقي متصل مي شود .
2- طوقه ها :
طوقه ها براي نگهداري سكوي كار ، انتقال آن ، همچنين نگهداري و تحمل وزن قالب و كابل جك ، بكار برده مي شوند . طوقه ها معمولاً فلزي و از پروفيلهايي مناسب براي هر طرح ساخته مي شوند .
3- سكوي كار :
معمولاً براي سكوي كار سه سطح در نظر گرفته مي شود :
سطح يك : سطح يك سكويي است كه در حدود 2 متر بالاتر از طوقه ها و بالاتر از انتهاي ديوار قرار مي گيرد و بمنظور استفاده از بست هاي تثبيت كننده به كار مي رود .
سطح دو : سطح دو سكويي است كه در بالاي كف و هم تراز بالاي قالب قرار مي گيرد و بمنظور قراردادن ظرف بتن و انبار كردن مصالح و وسايل تراز كردن و وسايل كنترل جك استفاده مي شود .
سطح سه : سطح سه سكويي است كه بصورت چوب بست آويزان و يا يكسره است . اين سكو معمولاً در دو طرف ديوار قرار مي گيرد و براي دسترسي به نماي قسمتي از ديوار كه به تازگي قالب آن باز شده است ، در نظر گرفته مي شود.در صورتيكه نماي بتن احتياج به ترميم داشته باشد ، اين سكو مورد استفاده قرار مي گيرد .
4- جك هاي هيدروليكي :
جك هاي هيدروليكي مورد استفاده معمولاً با ظرفيت خود ، بطور مثال با نام جكهاي سه تني و يا شش تني مشخص مي شوند . قالب لغزان توسط جك هايي كه بر روي ميله هاي فولادي سوار شده است به سمت بالا حركت مي كند .
ميل جكها ؛ ميله هاي فولادي صافي هستند كه جك بر روي آنها سوار مي شود و در واقع اين ميل جكها هستند كه نهايتاً تمام بار وارد بر سيستم قالب بندي را تحمل مي كنند . اين ميله ها در پائين ترين نقطه بر بتن سخت شده ، تكيه داشته و مانند ستوني بارهاي وارده را به پائين منتقل مي كنند .
در سيستم هاي قالب لغزان ، معمولاً از يك جرثقيل برجي استفاده مي شود . اين جرثقيل برجي يا تاور كرين براي انتقال آرماتور ، نصب و اجراي قالبها و تجهيزات مربوطه كه شرح آن در بالا داده شد و كليه كارهاي تكميلي ديگر ، مورد استفاده قرار مي گيرد . اين جرثقيل همراه با قالب لغزان افزايش ارتفاع خواهد داشت .
در سيستم هاي قالب لغزان ، انتقال بتن بوسيله وينچ بالابر و يا پمپ بتن انجام مي گيرد . روش انتقال بتن بوسيله وينچ بالابر متداول تر است .
نظرات شما عزیزان: